ความสำคัญของการเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บหรือผู้ป่วยอย่างปลอดภัย
การเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บหรือผู้ป่วย เป็นขั้นตอนที่สำคัญในการให้การปฐมพยาบาล เพราะการเคลื่อนย้ายที่ถูกวิธีและรวดเร็วจะช่วยลดอันตรายจากการบาดเจ็บและการสูญเสียชีวิตได้มาก
หลักทั่วไปในการเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บหรือผู้ป่วย
หลักการโดยทั่วไปคือต้องให้การปฐมพยาบาลก่อนหลังจากได้มีการสำรวจและประเมินสภาพร่างกายจนแน่ใจว่าผู้บาดเจ็บหรือผู้ป่วยได้รับอันตรายมากน้อยเพียงใด สิ่งที่ต้องคำนึงถึงสิ่งที่จะทำต่อ คือ การเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บหรือผู้ป่วย ก่อนจะนำส่งแพทย์ให้การรักษาต่อไป ถ้าไม่จำเป็นไม่ควรเคลื่อย้าย นอกจากมีอาการรุนแรงหรือสถานการณ์ในที่เกิดเหตุไม่ปลอดภัยจำเป็นต้องรีบนำส่งโรงพยาบาล
หลักการทั่วไปในการเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บหรือผู้ป่วย
1.ควรมีความรู้ และทักษะพอสมควร
2.ต้องละลึกเสมอว่าการเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บไม่ถูกวิธีและไม่ระวังอาจทำให้บาดเจ็บมากขึ้น อาจถึงขั้นพิการหรือเสียชีวิตได้
3.ต้องตัดสินใจเสียก่อนว่าควรใช้การเคลื่อนย้า่ยด้วยวิธีใด จึงจะเหมาะสมกับอาการบาดเจ็บ ผู้ปฐมพยาบาลต้องตัดสินใจเลือกวิธีปฏิบัติที่สะดวก และรวดเร็วที่สุด ที่สำคัญ ไม่ทำให้ผู้บาดเจ็บหรือผู้ป่วยมีอาการบาดเจ็บมากขึ้น
4.เคลื่อนย้ายด้วยความระมัดระวังอย่างที่สุด อย่าทำในสิ่งที่ไม่รู้เป็นอันขาด
5.ตรวจดูอาการผู้บาดเจ็บก่อนการเคลื่อนย้าย หากพบว่ามีความจำเป็นต้องปฐมพยาบาลให้รีบกระทำก่อน เช่น การห้ามเลือด การเข้าเฝือกชั่วคราว การผายปอด เป็นต้น
6.ในการเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บ ผู้ช่วยเหลือจะต้องตรวจสอบให้รอบคอบเพื่อไม่ให้ผู้บาดเจ็บได้รับการกระทบกระเทือนหรือเป็นอันตรายเพิ่มขึ้น
7.ขณะทำการเคลื่่อนย้ายจะต้องดูแลผู้บาดเจ็บอย่างใกล้ชิด สังเกตอาการ ชีพจรและการหายใจ ถ้าหากหัวใจเต้นอ่อนหรือหยุดเต้นต้องรีบนวดหัวใจ ซึ่งควรทำโดยเจ้าหน้าที่หรือผู้ผ่านการอบรมเท่านั้น
8.ถ้าผู้บาดเจ็บได้รับอุบัติเหตุร้ายแรง ต้องนำผู้บาดเจ็บส่งให้ถึงมือแพทย์โดยเร็วที่สุด
9.ในการเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บต้องทำด้วยความระมัดระวัง สุขุมรอบคอบ รวมทั้งจะต้องพิจารณาถึงทิศทางการเคลื่อนย้ายที่จะนำผู้บาดเจ็บไปสู่ความปลอดภัย
10.ต้องเลือกวิธีการเคลื่อนย้ายที่เหมาะสมกับอาการบาดเจ็บ
11.ถ้าอยู่ในสถานการณ์เสี่ยงอันตรายต้องรีบย้ายผู้บาดเจ็บออกมาจากที่ประสบเหตุให้เร็วที่สุด
วิธีการเคลื่อนย้ายผู้ป่วยแบบต่างๆ
การเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บหรือผู้ป่วยที่ไม่ใช้อุปกรณ์ มีดังนี้
การเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บแบบพยุงเดิน
การเคลื่อนย้ายวิธีนี้ทำโดยมีผู้ช่วยเหลือเพียงคนเดียว เป็นการเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บหรือผู้ป่วยเล็กน้อยมีสติอยู่ และช่วยเหลือตัวเองได้บ้าง
วิธีปฏิบัติ ผู้ช่วยเหลือยืนคู่กับผู้บาดเจ็บ หันหน้าไปในทิศทางเดียวกัน จับแขนผู้บาดเจ็บข้างใดข้างหนึ่งถ้าผู้บาดเจ็บได้รับบาดเจ็บที่ขาก็ให้ขาข้างที่บาดเจ็บอยู่ใกล้กับขาผู้ช่วยเหลือ เอามือผู้บาดเจ็บพาดบ่าคล้องคอผู้ช่วยเหลือ จับข้อมือผู้บาดเจ็บไว้ มืออีกข้างโอบหลังผู้บาดเจ็บพาเดิน ต้องพยายามออกแรงพยุงผู้บาดเจ็บให้มากที่สุด เพื่อให้ผู้บาดเจ็บเดินได้โดยไม่ต้องใช้แรงมากและเป็นการลดน้ำหนักตัวที่จะลงบนขาในกรณีที่เป็นการบาดเจ็บที่ขา เท้า หรือข้อเท้า
การเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บแบบแบกใส่บ่า
ใช้ในกรณีที่ผู้บาดเจ็บหมดสติ หรือถ้ามีสติก็ต้องมีรูปร่างไม่ใหญ่โตมากนัก และผู้ช่วยเหลือต้องมีรูปร่างใหญ่โดและแข็งแรงกว่า สามารถทำได้ 2 วิธี ดังนี้
วิธีที่ 1
1.ผู้ช่วยเหลือสัมผัสร่างกายผู้บาดเจ็บ
2.ก้าวเท้าไปยืนคร่อมลำตัวผู้บาดเจ็บ เอามือดึงไหล่ขึ้นมา
3.ใช้มือสอดเข้าใต้รักแร้ทั้งสองข้างจนมือประสานกันได้
4.ดึงตัวผู้บาดเจ็บขึ้นมาจากท่าคุกเข่าจนถึงท่ายืน
5.ใช้มือจับข้อมือผู้บาดเจ็บข้างหนึ่ง ย่อตัวนำผู้บาดเจ็บพาดที่บ่าใช้มืออีกข้างรวบที่ขาทั้งสองตรงข้อพับ
6.ลุกขึ้นยืน เอามือผู้บาดเจ็บข้างที่จับไว้ตอนต้นส่งไปยังมือที่จับขา
7.ใช้มือข้างที่จับขาผู้บาดเจ็บจับมือผู้บาดเจ็บแทน โดยให้ขาผู้บาดเจ็บอยู่ระหว่างแขนและลำตัวของผู้ช่วยเหลือ
วิธีที่ 2
1.ผู้ช่วยเหลือคุกเข่าเหนือศรีษะผู้บาดเจ็บ
2.ใช้มือทั้งสองสอดเข้าใต้รักแร้
3.ยกตัวขึ้นมาจนอยู่ในท่ายืน
4.ย่อตัวลงแบกผู้บาดเจ็บขึ้นบ่า ให้มือข้างหนึ่งจับข้อมือผู้บาดเจ็บ อีกข้างคล้องขาด้านในผู้บาดเจ็บยืนตรง ส่งมือที่จับผู้บาดเจ็บไปยังมือที่กอดขา แล้วพาเดิน
การเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บแบบอุ้มกอดด้านหน้า
เหมาะสำหรับผู้บาดเจ็บที่เดินไม่ได้ และน้ำหนักตัวไม่มากหนัก หรือไม่เกินกำลังของผู้ช่วยเหลือ
วิธีปฏิบัติ
1.ให้ยกผู้บาดเจ็บขึ้นมาด้วยการคุกเข่าข้างหนึ่งลง
2.ยกผู้บาดเจ็บขึ้น ให้ผู้บาดเจ็บพักบนเข่า
3.ยกผู้บาดเจ็บขึ้นในท่ายืน เพื่อคามนุ่มนวลและป้องกันอันตรายซึ่งอาจเกิดที่กระดูกสันหลังแล้วพาเดิน ถ้าผู้บาดเจ็บยังมีสติอยู่ใช้แขนด้านในคล้องคอผู้ช่วยเหลือ
การเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บแบบกอดคอขี่หลัง
เหมาะกับผู้บาดเจ็บที่ขา เดินไม่ได้ แต่ต้องรู้สึกตัวดีหรือรู้สึกตัวอยู่บ้าง มีน้ำหนักตัวไม่หนักมาก ไม่เกินกำลังของผู้ช่วยเหลือ
วิธีปฏิบัติ ให้ผู้บาดใจยืนทาบหลังและกอดคอผู้ช่วยเหลือ ผู้ช่วยเหลือย่อตัวลงพร้อมสอดมืทั้งสองข้างเข้าใต้เข่าของผู้บาดเจ็บ และดึงมือทั้งสองข้างของผู้บาดเจ็บมายึดไว่ในลัำกษณะไขว้กัน เมื่อทรงตัวได้จึงพาเดิน
การเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บแบบใช้สองคนหาม
ใช้ในกรณีผู้บาดเจ็บที่มีอาการไม่รุนแรง ไม่สามารถช่วยตัวเองได้ เหมาะสำหรับย้ายผ่านที่แคบ
วิธีปฏิบัติ ผู้ช่วยเหลือคนหนึ่งอยู่ทางศรีษะ สอดแขนเข้าใต้รักแร้ของผู้บาดเจ็บ แล้วโอบมาด้านหน้า มือทั้งสองจับให้แน่น ส่วนผู้ช่วยเหลืออีกคนอยู่ด้านหน้าหันหน้าไปตามกันกับคนหลัง ยืนระหว่างขาทั้งสองของผู้บาดเจ็บ ใช้มือจับใต้เข่าทั้งสองข้างของผู้บาดเจ็บ หลังจากนั้นให้ผู้ช่วยเหลือทั้งสองคนยกผู้บาดเจ็บขึ้นในท่านั่ง แล้วจึงพาเดิน ต้องใช้ความเร็วเท่ากัน
การเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บแบบที่นั่งสองมือ
ใช้ในกรณีผู้บาดเจ็บเดินไม่ได้ หมดสติ
วิธีปฏิบัติ ผู้ช่วยเหลือทั้งสองหันหน้าเข้าหากัน คุกเข่าลงข้างตัวของผู้บาดเจ็บคนละข้างพยุงผู้บาดเจ็บให้อยู่ในท่านั่ง ผู้ช่วยเหลือทั้งสองคนใช้แขนโอบหลังผู้บาดเจ็บบริเวณรักแร้แล้วใช้มือจับข้อมือซึ่งกันและกัน สอดแขนอีกข้างเข้าที่ใต้เข่าของผู้ได้รับบาดเจ็บ และใช้มือจับข้อมือซึ่งกันและกัน จากนั้นจึงยกผู้บาดเจ็บขึ้นพร้อมๆ กัน แล้วพาเดินไป
การเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บแบบอุ้มประสานแคร่
ใช้ในกรณีที่ผู้บาดเจ็บมีสติดี และสามารถใช้มือยึดจับผู้ช่วยเหลือได้
วิธีปฏิบัติ ผู้ช่วยเหลือทั้งสองคนหันหน้าเข้าหากัน ใช้มือขวาจับข้อมือซ้ายของตนและใช้มือซ้ายของตนจับข้อมือขาของอีกคนหนึ่ง มือทั้งสี่จะประสานกันเป็นแคร่ ย่อตัวลงให้ผู้บาดเจ็บนั่งลงบนมือทั้งสี่ แล้วให้ผู้บาดเจ็บโอบรอบคอผู้ช่วยเหลือทั้งสอง หลังจากนั้นยกผู้บาดเจ็บขึ้นพร้อมกันแล้วพาเดิน
การเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บแบบสามคนหาม
ใช้ในกรณีที่ต้องเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บในลักษณะนอน หรือผู้บาดเจ็บไม่รู้สึกตัว ระยะที่เคลื่อนที่ไปไม่ไกลนัก และต้องมีผู้ช่วยเหลือสามคน
วิธีปฏิบัติ
1.ผู้ช่วยเหลือทั้ง 3 หันหน้าไปทางเดียวกันและควรเป็นข้างที่ไม่ได้รับบาดเจ็บ ผู้ช่วยหลือทั้งหมดคุกเข่าลงและเป็นเข่าข้างเดียวกัน คนที่อยู่ทางศีรษะสอดแขนเข้าที่ใต้ศีรษะ คอ และไหล่ ส่วนแขนอีกข้างสอดเข้าที่ใต้หลัง คนถัดมาสอดแขนข้างหนึ่งเข้าที่บริเวณเอวและสะโพก ส่วนอีกข้างสอดเข้าที่ขาท่อนบน คนท้ายสอดแขนเข้าที่ใต้เข่า และแขนอีกข้างสอดเข้าที่ข้อเท้า
2.ยกผู้บาดเจ็บขึ้นพร้อมๆ กันในท่านั่ง แล้วทุกคนกอดผู้บาดเจ็บให้ด้านหน้าของเข่าแนบลำตัวของผู้ช่วยเหลือทุกคน
3.ลุกขึ้นยืนพร้อมกัน เมื่อทรงตัวได้แลัวจึงพาเดินด้วยความระมัดระวังและก้าวเดินไปข้างหน้าพร้อมๆกัน
การเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บหรือผู้ป่วยโดยใช้อุปกรณ์ มีอยู่หลายวิธีขึ้นอยู่กับสภาพการณ์ดังนี้
การเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บแบบใช้เก้าอี้
ควรใช้เก้าอี้ที่มีความแข็งแรง และเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บที่ยังมีสติอยู่ แต่ไม่สามารถเดินได้ หรือใช้ในกรณีที่ต้องนำผู้ป่วยลงบันได
วิธีปฏิบัติทให้ผู้บาดเจ็บนั่งพิงเก้าอี้ในท่าที่สบายๆให้ผู้ช่วยเหลือสองคนยกเก้าอี้ขึ้น คนหนึี่งจับด้านหลังพนักพิงและอีกคนหนึ่งจับทางด้านหน้าของเก้าอี้ ยกเก้าอี้ขึ้น แล้วพาเดินไปทางด้านข้าง
การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยแบบใช้ผ้าห่มทำแปล
เหมาะสำหรับผู้บาดเจ็บที่มีอาการหนัก และจำเป็นต้องใช้แปลสนามแต่ไม่มีแปล จึงต้้องดัดแปลงวัสดุมาทำแปล
วิธีทำแปล
1.นำผ้าห่มผืนใหญ่ๆหนาๆ มาคลี่ออกแบ่งเป็น 2 ส่วน พับส่วนที่ 1 มาหาส่วนที่ 2 แล้วสอดไม้พลองตามรอยพับให้โพล่ออกมาทั้ง 2 ข้าง
2.นำไม้พลองท่อนที่ 2 วางลงบนผ้าที่พับไว้ห่างจากไม้พลองอันแรกพอควร
3.พับชายผ้าห่มย้อนกลับมาทับไม้พลองอันที่ 2 และให้ชายผ้าพาดคลุมไม้อันที่ 1 ได้เปลที่ใช้ผ้าห่มและไม้พลองทำ
วิธีลากด้วยผ้าห่ม
เหมาะสำหรับย้ายผู้ป่วยออกจากตึกที่กำลังมีไฟไหม้ ผู้ป่วยช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ หมดสติ และพื้นที่นั้นเรียบ วิธีการย้ายให้พับผ้าห่มตามยาวทบกัน 2-3 ชั้น วางผ้าห่มชิดตัวผู้ป่วยทา่งด้านขวา ผู้ช่วยเหลือคุกเข่าลงข่างตัวผู้ป่วยอีกข้างหนึ่ง จับผู้ป่วยตะเเคงเพื่อให้นอนบนผ้าห่มม้วนผ้าห่มเข้าหากัน ผู้ช่วยเหลือใช้มือสองข้างจับผ้าห่มในตำแหน่งศรีษะของผู้ป่วย ใช้มือดึงผ้าห่มเคลื่อนย้ายไปในทิศทางที่ต้องการ
วิธีปฏิบัติ ให้ผู้บาดเจ็บนอนหงาย ผู้ช่วยเหลือสอดมือใต้รักแร้แล้วลากถอยหลัง หรือใช้การจับข้อเท้าทั้งสองข้างแล้วลากถอยหลัง
การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยแบบคลานลาก
ใช้ในกรณีที่ผู้บาดเจ็บไม่รู้สึกตัวและอยู่ในที่แคบ ไม่สามารถยืน และย้ายผู้บาดเจ็บได้
วิธีปฏิบัติ ให้ผู้บาดเจ็บนอนหงายผูกข้อมือทั้งสองข้างให้ติดกัน ผู้ช่วยเหลือคุกเข่าคร่อมตัวผู้บาดเจ็บในท่าคลานแล้วสอดศรีษะเข้าระหว่างแขนทั้งสองที่ผูกข้อมือไว้ จากนั้นผู้ช่วยเหลือจะคลานโดยใช้คอลากผู้บาดเจ็บเคลื่อนที่
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น